Onlangs verscheen een bijzonder, zeer fraai uitgevoerd boekwerk over kunst in de openbare ruimte van de stad Utrecht. Het bevat afbeeldingen in kleur van ruim 800 (!) muurschilderingen en andere kunstuitingen in de straten, pleinen, parken en stegen van Utrecht; in de oude binnenstad maar ook in de buitenwijken van Utrecht. Fotograaf en samensteller Joost van Waert heeft de moeite genomen de fotocollages te voorzien van beknopte achtergrondinformatie, die ook voor inwoners van Utrecht veel nieuwe wetenswaardigheden bevat. Het doet mij plezier dat op pagina 122 een afbeelding staat van mijn gedicht ‘Twaalf’, dat onderdeel uitmaakt van de poëzieroute in het populaire Utrechtse Griftpark. MuurKunst in Utrecht is te bestellen bij de auteur zelf via joostvw@ziggo.nl Het boek van 224 bladzijden kost 20 euro, exclusief eventuele verzendkosten. Een bescheiden prijs, vind ik, voor deze boeiende culturele ontdekkingstocht door de Domstad.
Namen van steden noemen die beginnen met de H van Heimwee (en van Hanneke). Hete tranen vergieten op een smal voetpad in Schalkhaar. Het verschil weten tussen goed doen en goed zijn. Groen alleen mooi vinden als het Zaans is. Boeken lezen of diep slapen om weg te wezen. Genieten van Zeeuwse suikerwafels. Alles verzamelen over Marilyn Monroe.
Dit en nog veel meer komt aan bod in het boek Kind geen bezwaar met zestig autobiografische verhalen van de Utrechtse auteur Hanneke Gunsing. Een fraai opgemaakte uitgave in stevige kaft van 152 pagina’s, verschenen bij uitgeverij Anderszins op 6 maart 2021, haar zeventigste verjaardag. De titel had ook kunnen luiden: Kind in niemandsland. Want het gevoel nergens thuis te zijn en nergens bij te horen vormt wel de rode draad door deze gebundelde herinneringen van Hanneke aan haar belevenissen als kind in tal van gast- en pleeggezinnen, in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw.
De vaak schrijnende voorvallen en situaties die zij meemaakte op haar weg naar zelfstandigheid worden in compacte zinnen en treffende beelden tot leven geroepen. Gaandeweg raak je als lezer vanzelf ondergedompeld in de belevingswereld van het kind en opgroeiend meisje dat Hanneke was. Ondanks alle pijn en heimwee doen haar verhalen weldadig aan, gekruid als ze zijn met milde wijsheid, intelligente introspectie, empathische warmte en gevatte woordspelingen.
Sommige verhalen raakten mij bij het lezen tot tranen toe. Zoals het verhaal over Meester Kroon van de tweede klas en zijn woordloze troostende opvang, die mij deed denken aan mijn eigen Meester van de tweede klas*. Ter illustratie citeer ik twee passages uit dit verhaal:
‘Ik ging graag naar school. En vooral bij Meester Kroon. Het was altijd rustig in de klas, er heerste een sfeer van warmte. Het was net of je in een warm bad stapte. Ik kan me niet herinneren dat ik met hem over mijn moeilijkheden sprak. Toch wist hij ervan, dat voelde ik wel. Misschien heeft hij het aangevoeld, dat dit 7-jarig kind heel ongelukkig was. (…) Kennelijk vond Meester dat ik goed kon voorlezen, want dat mocht ik nogal vaak. Zo ook die ene keer: het verhaal ging over een jongetje, dat bij zijn tante logeerde, omdat zijn moeder in het ziekenhuis lag. Het verhaal ging over in een beschrijving van het gevoel van verdriet van dat jongetje, dat zijn moeder zo miste. Ik heb het verhaal nooit uit kunnen lezen. Halverwege kwam mijn eigen verdriet in golven naar boven. Maar voordat ik in huilen uitbarstte, waren daar al die armen. De armen van Meester Kroon. Hij hield me alleen maar vast. Het is een van de warmste herinneringen van mijn jeugd: de armen van de Meester. Dat begrip voor verdriet zonder erover te praten. Geen kind van de klas heeft me er ooit mee gepest. Ik weet alleen nog dat het doodstil was in de klas.’
