Tijdens de laatste Nacht van de Poëzie kreeg ik een bijzonder boek cadeau van Jos te Water Mulder: Haiku. Een jonge maan van J. van Tooren. Het is afkomstig uit de bibliotheek die is nagelaten door de Utrechtse kunstenares Dirkje Kuik en voorzien van een vermoedelijk door de auteur zelf vertaalde, handgeschreven haiku van de Zen dichter Hui-neng:
en hierin is innige vreugde.
Jos te Water Mulder zet zich al vele jaren in voor het behoud (en herstel) van het Utrechtse culturele erfgoed, in het bijzonder het beeldende en literaire oeuvre van Dirkje Kuik. Meer informatie hierover is te vinden op de website van de Stichting Dirkje Kuik Ook verwijs ik graag naar een recent, boeiend interview met Jos over zijn onverbrekelijke band met Dirkje Kuik: Interview Jos te Water Mulder
J. van Tooren was het mannelijk ogend pseudoniem van mr Anna Maria Mulder-Swanenburg de Veye (1900 – 1991). Zij wordt wel de oermoeder van de haiku genoemd. In 1973 introduceerde zij met bovengenoemde bundel, Haiku. Een jonge maan, het fenomeen haiku in het Nederlands taalgebied met een eerste verzameling van 550 (door haarzelf vertaalde) haiku’s. Om dit te kunnen doen, leerde zij zichzelf op 60-jarige leeftijd Japans.
Ik vermoed dat de rijke achtergrondinformatie en de prachtige verzen zelf in dit boek voor velen in Nederland de eerste introductie en inspiratie zijn geweest om zich te wagen aan het genre van de haiku, die traditioneel bestaat uit 17 lettergrepen, verdeeld over 3 regels van respectievelijk 5-7-5 lettergrepen,
Haiku is Zenpoëzie. Bladerend door de bundel met de vertaalde verzen van grote Japanse dichters als Basho, Buson, Issa en Shiki, stuitte ik op enkele gedichten die in hun thema sterke gelijkenis vertonen met een van mijn gedichten: Aan zee
Net als mijn gedicht handelen deze haiku’s over de zee, moeder en betekenisvol zwijgen. De verwantschap met deze dichters van eeuwen geleden voelt goed.
O, dode moeder!
altijd, als ik de zee zie –
als ik de zee zie.
Issa
Zij spraken geen woord;
de gast noch de gastheer, noch
de witte chrysant.
Ryota
GEDICHTEN & FOTO’S 