Wat De Nachtwacht is voor Amsterdam zijn De Aardappeleters voor Nuenen. Rembrandt en Vincent, twee kunstenaars zo groot dat het noemen van hun voornaam volstaat, brachten allebei een groep mensen in beeld, in een intiem clair-obscur. Maar hoe anders hun samenstelling en hoe anders ook de kleuren waarin ze de gestalten hebben neergezet!
In Vincents meesterwerk geen spoor van de pracht en praal die Rembrandts sublieme schuttersstuk tentoonspreidt. We zien een, om een tafel gezeten, eenvoudige boerenfamilie aan een sobere avonddis, enkel bestaande uit gekookte aardappelen en koffie. Hun hoofden, handen en lijven zijn getekend door de harde strijd om het bestaan en, om Vincent’s eigen woorden te gebruiken in zijn brief van begin mei 1885 aan broer Theo, “geschilderd in zowat de kleur van een goed stoffige aardappel, ongeschild natuurlijk“.
130 jaar later, op 9 december 2015, hebben De Aardappeleters als bronzen beeldengroep een plek gekregen in het Park, het groene hart van Nuenen. Niet ver van de akkers waar de boeren van Nuenen hun aardappels pootten en rooiden. Niet ver ook van de plek waar zij na een kort en onbarmhartig leven onder simpele houten kruisjes werden begraven.
Voortaan zijn ze tastbaar en ‘betastbaar’ terug in het midden van de Nuenense gemeenschap. Als hommage van de Eindhovense kunstbroeder Peter Nagelkerke aan de wereldberoemde schepper van De Aardappeleters. Maar evenzeer als blijvend aandenken aan de boeren en wevers, in Nuenen en elders in Brabant, die Vincent van Gogh boven alle andere mensen liefhad.
(foto’s Lia van de Burgt-Mesman)
